ลูกข่าง

ลูกข่าง
เป็นของเล่นเด็กไทย ที่นิยมเล่นมาตั้งแต่สมัยโบราณ
อุปกรณ์ในการเล่น ได้แก่ ลูกข่าง และเชือก
วิธีการเล่น
– นำลูกข่างที่ทำเสร็จแล้วมาพันด้วยเชือก
เริ่มจากซ่อนปลายเชือกแนบตัวลุกข่างไปจนถึงตัวตะปู
– จากนั้นพันเชือกตั้งแต่ตะปูย้อนกลับขึ้นมาทับปลายเชือก
ซึ่งแนบกับตัวลูกข่างให้มากที่สุดและแน่น
– โยนลูกข่างที่พันเชือกแล้วไปกลางวงหรือบริเวณพื้นทีเรียบลุกข่างจะหมุน
ลูกข่างในรูปแบบสมัยใหม่แต่หลักการเล่นยังเหมือนเดิม
นอกจากนี้การเล่นลูกข่าง เป็นการเล่นเพื่อความสนุกสนาน
ในเทศกาลต่างๆของชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง เช่น วันขึ้นปีใหม่
เป็นการเล่นพื้นบ้านที่มีมานาน สืบทอดต่อเนื่องกันมาจากรุ่นต่อรุ่น
เป็นการฝึกทักษะให้เด็กรู้จักคิด.. การใช้อวัยวะมือ
ให้สัมพันธ์กับการสั่งการของสมอง ในขณะขว้างลูกข่างให้หมุน
มีการเล่นแพร่หลายทั่วไปในปัจจุบันทุกภาค จึงมีชื่อเรียกหลายชื่อ
เช่น หมากช่าง หมากหมุน หมากปิน เป็นต้น
วัสดุอุปกรณ์ในการทำลูกข่าง
ไม้
มีด
ตะปู
เชือก
หลักการพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์
ลูกข่างจะหมุนรอบตัวได้ด้วยแรงหนีศูนย์กลาง
ซึ่งเกิดจากการปั่นให้หมุนเหวี่ยงด้วยเชือก
เมื่อแรงหนีศูนย์กลางหมดลูกข่างก็จะหยุดหมุน
วิธีทำ
นำไม้มา 1 ท่อน เลือกขนาดพอเหมาะยาวขนาด 3-5 นิ้ว
ใช้มีดถากให้เป็นรูปสามเหลี่ยม และกลึงให้หมดเกลี้ยง
ใช้ตะปูที่ไม่มีหัวตอกลงที่ลูกข่าง ด้านแหลมมีความยาวพอประมาณ 3 นิ้ว
ข้อควรระวัง
อาจเกิดอันตรายได้ ผู้เล่นต้องระมัดระวังในการขว้างลูกข่างให้มาก
หมายเหตุ
เมื่อเล่นจนชำนาญแล้ว ลูกข่างจะหมุนได้ทุกองศา